‏ ‏لباس بلوچ ظاهراً يک پوشش است اما نه از آن دست پوششهايي که اصالت فرهنگي ندارد. لباس مردم غيور سيستان و بلوچستان، فقط يک پوشش نيست بلکه اين پوشش پشتوانه ايست به قدرت فرهنگ يکي از اصيل‌ترين اقوام ايراني. يک لباس ساده، پيراهني گشاد و شلوراي ساده با رنگي روشن درست به رنگ دلهاي بي آلايش مردمان باصفاي استان وسيع کويري کشور.‏ لباس بلوچ يک پوشش است اما نه از آن دست پوششهايي که اصالت فرهنگي ندارد. لباس‌هايي همانند بلوز و شلوار، يا کتهايي که سالهاست در خلأ توجه به لباس ملي اقوام اصيل ايراني با ديکته از آن سوي مرزها شکل و شمايلش کمي تغيير مي‌کند تا مد روز شود. لباس مردم غيور سيستان و بلوچستان، فقط يک پوشش نيست بلکه اينپوشش نمودار پشتوانه‌اي فرهنگ غني يکي از اصيل‌ترين اقوام ايراني است.‏ لباس بلوچ؛ لباس غيرت وقتي يک فرد ملبس به پوشش بلوچها را مي‌بينيم به ياد غيرتمندي اين قوم در محافظت هميشگي از مرزهاي شرقي کشورمان مي‌افتيم. اگرچه ورق زدن تقويم دوران دفاع مقدس نيز يادآور دلاوري‌هاي اين قوم در مرزهاي شرق و جنوب کشور است نام شهداي استان سيستان و بلوچستان همچون نگيني در آسمان اين استان کويري و پهناورمي‌درخشند.‏ با اين وجود اما گاهي وقتها به اينلباس و اين قوم بي‌مهري‌هايي صورت گرفته است و با چشم بستن بر نقش تأثيرگذار قوم بلوچ بر حفظ امنيت مرزهاي شرقي و به جاي فرهنگسازي براي ارزش نهادن به فرهنگ اصيل اقوام ايراني، افراد شرور و قاچاقچيان موادمخدر دراين لباس نشان داده مي‌شدند. اگرچه چند سالي است ديگر شاهد چنين بي‌مهري‌هايي به لباس و در واقع به فرهنگ مردم غيور سيستان و بلوچستان نيستيم اما همان تعداد آثار نيز ضربه زيادي را به اين لباس زده است.‏ اين در حالي است که کرد، لر، بلوچ، ترکمن، ترک، گيلک، عرب وفارس همگي اقوام ايراني هستند که در کشورمان ايران در کنار يکديگر و با تکيه بر اشتراکات ملي و مذهبي خود به صورت دوستانه زندگي مي‌کنند. هر يک از اين اقوام داراي پيشينه‌اي عميق و آداب و رسوم و فرهنگي غني هستند و حتي خوراک و پوششآنها بيانگر فرهنگي اصيل است که مي‌تواند ذائقه تنوع پسند جوانان امروزي را به خوبي پوشش دهد. اما مسئولان فرهنگي با بي‌توجهي به اين گنجينه‌ها، خود زمينه تهاجم فرهنگي را فراهم آورده‌اند.‏ بلوچ‌ها را بهتر بشناسيم بلوچ‌ها يکي از طوايف هند و اروپايي و از شاخه مردمان ايراني (‏Iranian people‏) هستند که به ناحيه جنوب شرقي ايران مهاجرت کرده‌اند و از قديمي‌ترين اقوام ساکن ايران محسوب مي‌شوند. ازاين رو تحقيق و پژوهش درباره فرهنگ، آداب و رسوم و زبان اين قوم کمک بزرگي به شناخت تاريخ، تمدن و فرهنگ ايران و مقوله ايران‌شناسي است.‏ اگرچه آمار و ارقام دقيقي از جمعيتواقعي بلوچ‌ها در ايران در دست نيست ولي بنا بر شواهد و گفته‌هاي کارشناسان و پژوهشگراني که در مورد قوميت بلوچ مطالعه مي‌کنند بيش از يک و نيم ميليون بلوچ در ايران زندگي مي‌کند. اين تعداد عمدتاً در بلوچستان استان سيستان و بلوچستان يعني در زاهدان، ايران شهر، خاش، سراوان، نيک شهر وبندر چابهار و توابع و روستاهاي مربوط به آن‌ها ساکن هستند. اما بلوچها در ديگر مناطق ايران مانند؛ جنوب و شمال شرقي استان خراسان، (سرخس و جام) گرگان، جنوب کرمان و شرق هرمزگان نيز پراکنده اند. تعدادديگري از بلوچ‌هاي ايراني در خارجاز مرزها عمدتاً در کشورهاي همسايه در تردد بوده و يا ساکن هستند از جمله برخي از آن‌ها در پاکستان به سر مي‌برند.‏ عده‌اي ديگر نيز در شيخ‌نشين‌هاي جنوب خليج فارس به عنوان کارگر مهاجر و برخي ديگر در ترکمنستان و آسياي مرکزي زندگي مي‌کنند. اما اين جمعيت در قياس با جمعيتکل کشور ايران خيلي محدود است گرچه استان سيستان و بلوچستان پس از استان کرمان بزرگترين استان کشور است اما پراکندگي جمعيت در آن بسيار پايين است. يعني 2,8 درصد از کل جمعيت کشور در اين استان ساکن هستند.‏‏ مردمان ساکن در بلوچستان استان سيستان و بلوچستان به سه زبان صحبت مي‌کنند. بلوچي،براهويي و پشتوئي. «اما زبان اصلي اين منطقه زبان بلوچي است.» بلوچي گويش‌هاي مختلفيدارد که زبان شناسان دو گويش مهم آن يعني «بلوچي شرقي» و «بلوچي غربي» را پذيرفته‌اند.‏ زبان بلوچي علاوه بر دو لهجه اساسي شرقي و غربي، لهجه‌هاي فرعي متعدد ديگري نيز دارد نظير جدگالي، سراواني، سرحدي، دلگاني، دشتياري و لاشاري. «در ايران دو گويش بلوچي وجود دارد: گويش شمالي (سرحدي) و گويش جنوبي (مکراني)». «لهجه شمالي بيشتر در شمال بلوچستان و در نواحي خاش و زاهدان صحبت مي‌شود و «مکراني» (جنوبي) بيشتر ساکنين سراوان و ايرانشهر و چابهار را تشکيل مي‌دهد. تفاوت لهجه‌ها به گونه‌اي است که براي ساير بلوچ‌ها قابل فهم است.» لباس زنانه و مردانه بلوچ پوشاک و لباس بلوچي نيز مي‌تواند براي بررسي قدمت تاريخي اين قوم و مطالعات فرهنگي و تبار شناسي مورد توجه قرار گيرد. لباس بلوچي، لباسي است که در يک منطقه بزرگ جغرافيايي از قديم مورد استفاده مردم بوده است. مناطقي چون ناحيه سيستان و بلوچستان ايران، بخش‌هايي از خراسان (به خصوص جنوب آن)، بخش‌هايي از استان کرمان و هرمزگان، کشورهايي چون پاکستان، هندوستان، افغانستان و... از جمله نواحي هستند که مردمان ملبس بهاين لباس را در آن‌ها مشاهده مي‌کنيم. شباهت لباس برخي ديگر از اقوام ايراني با لباس بلوچ به دليل ريشه‌هاي مشترک مردمي، قومي، تبارشناسي، فرهنگي و تاريخي مردم ايران است.‏ لباس بلوچ‌ها هم اگرچه طي زمانتغييراتي داشته اما پوشاک ويژه مردم اين منطقه هنوز معرف يک قوم اصيل ايراني است. لباس بلوچ‌ها هم مردانه و زنانه دارد. لباس مردان بلوچ شامل مواردي است که در زير به آنها اشاره مي‌شود.‏ ‏* پاک: عمامه‌اي گرد که بر سر مي‌بندند.‏ ‏* مسر: دستمال سر، شبيه عمامه مي‌بندند.‏ ‏* کلاه سوپي: عرقچين است و در مسجد و عبادت برسر مي‌گذارند * چکن دوز: کلاه دست دوزي شدهاعياني ‏* جامگ: پيراهن مردانه‌اي است گشاد و جادار * لنگ: پارچه‌اي است که به دور گردن مي‌آويزند ‏* گنج پراک: زير پيراهن ‏* پاجامک: شلوار گشاد و چين‌دار بلوچي است * سرين بند: کمربندي است پارچه‌اي براي شلوار * شال: کت پشمي که زمستان مي‌پوشند.* سواس و پوزا: کفشي است که با برگ خرماي وحشي مي‌بافند * دوبنده: پاافزاري است که با پوست گاو مي‌سازند * کوش: کفش چرمي ‏* کرو: جوراب پشمي براي زمستان اما زنان بلوچ لباس‌هايي با تنوع رنگي بالا مي‌پوشندکه اينهمه سليقه در انتخاب رنگهاي شاد و زيبا حکايت از حس هنر دوستي و زيبايي شناسي اين قوم دارد. آنها هم همراه با «جامگ» و «پاحامگ» مردانه که براي پوشش ظرافت و سليقه زنان تغييراتي داشته‌اند، «تکو» (چارقد) و سريگ (روسري) که بزرگتر از چارقد هست به سر مي‌كنند. کفش و جوراب زنان نيز همان نام‌ها را دارد. زنان اهل زيور آلات نيز هستند (گوشواره)، پولک، پولوه، کيگ، پور (سينه ريز)، کيد، سربند و مِزبري ؛ زيور آلاتي است کهمي‌توانيد به همراه زنان بلوچ مشاهده کنيد. شايد از ديد يک فرد غير بلوچ و يا افرادي که آشنايي با اين لباس ندارند، همه اين لباس‌ها يک شکل و يکسان ديده شوند و تفاوتي با هم نداشته باشند. اما درواقعيت اين‌گونه نيست و فرم و ساختار لباس و شلوار نشان دهنده خيلي از چيزها است. به عنوان نمونه نوع پوشش و نوع دوخت اهالي شهرهاي مختلف بلوچستان به گونه‌اي است که باديدن لباس و شلوار، مي‌توان پي برد که آن فرد متعلق به کدام شهر، منطقه يا طايفه بلوچاست.‏ در حال حاضر لباس بلوچي يکي از هنرهايي است که زنده مانده است. دليل آن هم خود مردم بلوچ هستند که يادگاري زيبا و ارزشمند نياکان خودشان را حفظ ونگهداري کرده‌اند. اين لباس بخشي از هويت، فرهنگ و تاريخ ايرانيان است.‏ احياي فرهنگي با توجه به لباس اقوام در اکثر جوامع لباس رسمي مردم،لباس‌هاي سنتي آنان است. اعراب، هندي‌ها، ژاپني‌ها، اسپانيايي‌ها و بسياري ديگر از اقوام با پوشيدن لباس رسمي خود در مراسم‌ مهم به نوعي از فرهنگ و ارزشهاي خود دفاع و آنها را حفظ مي‌کنند.(ره) در کشور ما اين روحيه بسيار کمرنگ است و لباس رسمي ما لباس رسمي اروپاست.‏ اين مهم در طول زمان سبب شدهاست تا بخش مهمي از فرهنگ ايراني از دست برود. در اين ميان شايد بلوچها يکي از معدود اقوامي باشند که در محافل رسمينيز با لباس محلي ظاهر مي‌شوند. حفظ ارزشهايي نظير لباس سنتي اقوام يکي از وظايف دولتمردان هر جامعه است.

09136137907:

09334276010................

رام اشک شهر اشکانیان.......

نظام اربابی پور:ا

عــــــاشــــــقــــــی بــــــد دردی:~تــــــنــــــهــــــا~

تــــــهــــــیــــــه کــــــنــــــنــــــد:یــــــک عاشــــــق

نظام اربابی پور=عــــــاشــــــق نــــــظــــــر

برچسب ها:
لباس بلوچ ؛ تبلوري از فرهنگي اصيل,